Coming Out Najlepsze Dyplomy ASP w Warszawie (UpComing Wybrane Dyplomy ASP w Warszawie) to wydarzenie o charakterze ekspozycyjnym i promocyjnym. Stanowi czas i miejsce, kiedy dochodzi do spotkania studentów, absolwentów, dydaktyków oraz odbiorców sztuki. Podczas wystawy prezentowane są wybrane prace absolwentów wszystkich wydziałów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Wręczane są również nagrody.

Pierwsza edycja miała miejsce w 2009 roku w budynku Orkiestry Sinfonia Varsovia na warszawskiej Pradze. Na przestrzeni lat, wystawa odbywała się w 7 lokalizacjach, m.in w kamienicy hrabiego Raczyńskiego przy Placu Małachowskiego, Reducie Banku Polskiego przy Bielańskiej czy Centrum Praskim Koneser. Od 2021 roku Coming Out (UpComing) organizowano w odrestaurowanym Pałacu Czapskich – czas pokaże czy zostanie tam na stałe.

Dlaczego zmieniono nazwę wydarzenia z Coming Out na UpComing?

Również od 2021 roku wydarzenie funkcjonuje pod nową nazwą: UpComing. Wybrane Dyplomy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Wyjaśnienia zmiany można szukać w przedmowie do katalogu 13. edycji. W słowach ówczesnej przewodniczącej samorządu studenckiego, Darii Mędrzyckiej, decyzja została określona jako przesunięcie akcentu z wyjścia z szafy, pokazania się i zamanifestowania swojej obecności tu teraz [Coming Out] na to co ma nadejść i według czego powinniśmy się orientować [UpComing].

W tym roku odbędzie się 15. edycja wydarzenia. Uważam, że stanowi to świetną okazję do przyjrzenia się pracom eksponowanym w latach ubiegłych. Przez wzgląd na szczególne zainteresowanie obszarem sztuki mediów, skupiam się na pracach dyplomowych absolwentów Wydziału Sztuki Mediów.

Wydział Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

W tym samym roku co przeglądowy Coming Out, na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie działalność rozpoczął Wydział Sztuki Mediów i Scenografii. 4 lata później Sztuka Mediów i Scenografia funkcjonowały już jako dwie odrębne jednostki. 

Za główny cel Wydziałowi Sztuki Mediów postawiono kształcenie artystów współtworzących współczesną kulturę audiowizualną. W dużej mierze, zajęcia prowadzone są w kontekście mediów: fotografii, wideo, animacji, dźwięku, przestrzeni wirtualnej, działań performatywnych, instalacji, malarstwa i rysunku. Program nauczania na WSM uwzględnia także poszczególne aspekty związane ze sztuką mediów, jak badanie mediów czy koncepcje ich wykorzystania. Jak takie nauczanie przejawia się w realizacjach dyplomowych?

Prace absolwentów Wydziału Sztuki Mediów wystawione podczas Coming Out / UpComing

Pierwsze prace dyplomowe absolwentów Sztuki Mediów pojawiły się na Coming Out w 2010 roku. Pod względem medium, początkowo dominują wideo i fotografia. Z czasem, coraz częściej pojawiają się formy uczestniczące jak performans czy instalacja. Kilkakrotnie pokazano również prace malarskie. W trakcie wszystkich edycji wydarzenia wystawiono 45 prac absolwentów Sztuki Mediów.

Absolwenci, którzy użyli wideo jako medium, wykorzystali je na różne sposoby, jak i w różnych celach. Dominował aspekt „dokumentowania” – w ujęciu dosłownym, przedstawiającym, ale także abstrakcyjnym. Widać także ujęcia artystyczno-filozoficzne. Realizacje te, podejmowały różne zagadnienia w sposób abstrakcyjny i ekspresyjny, często nakładając na siebie wiele płaszczyzn znaczeniowych.

Po wideo, pojawiają się formy uczestniczące jak happening czy performans. Z jednej strony, absolwenci podejmowali tematy wewnątrzartystyczne, jak wizualna interpretacja pojęć czy eksperyment artystyczny, czasem przypominające działania dadaistów. Z drugiej, przedstawiono prace podejmujące zagadnienia istotne z perspektywy życia codziennego i społeczeństwa – egzystencjalne i refleksyjne.

Wśród realizacji dyplomowych Wydziału Sztuki Mediów można wyróżnić jeszcze dwa dominujące media: fotografię i malarstwo. W obu przypadkach wyłaniają się trzy główne kierunki: fascynacja medium i przedstawianym „obiektem”, interpretowanie i/lub wyrażanie abstrakcyjnych pojęć, a także różne formy dokumentujące, reporterskie.

W pewnym sensie, Warszawa, jako całość, jest rozdarta pomiędzy podejmowaniem „trudnych” i kontemplacyjnych tematów, aktualnością, proaktywnością a eksplorowaniem nowych technologii. Z drugiej strony, każda z prac jest określona, pod względem tematu oraz środków. Innymi słowy – jako zbiór są niejednorodne, natomiast każda z osobna jest bardzo wyraźna.

Jak “mediują” poszczególni absolwenci warszawskiej Sztuki Mediów?

Coming Out 2010

25 listopada 2010 – 7 stycznia 2011, Lotnisko Chopina Terminal A

Łukasz Polkowski pracę „Miejscami Pokręcone” („In Twisted Places”) przygotował u prof. Aleksandra Błońskiego. Wykorzystując medium fotografii, w formie cyklu 9 zdjęć w formacie 100×70 cm, stworzył osobistą narrację. Kadry przedstawiają zniszczone wnętrza dawnego ośrodka dla osób chorych psychicznie. Praca ma charakter dokumentacyjny, ale także ekspresyjny – oddaje osobistą percepcję miejsca (Zofiówka, Otwock), które było artyście znane od dawna. Obraz zostaje spotęgowany użyciem „rybiego oka”, tworzącego „beczkowe” zniekształcenia na krawędziach, oraz nałożenia filtra przypominającego spękaną farbę.

Wideoinstalacja „Bez światła” („No light”) zrealizowana przez Samantę Stuhr pod opieką prof. Wiktora Jędrzejca w Pracowni Multimediów była inspirowana poezją i literaturą. W dwóch pomieszczeniach pozbawionych światła umieszczono obraz wideo i nagranie audio. Stanowiły całość pracy, ale były od siebie odseparowane. Prof. Aleksander Błoński określił realizację, jako zaprzeczenie nazwy pracowni, w której powstała, zwracając w ten sposób uwagę na rozdzielenie względem siebie mediów, które zazwyczaj łączą się formie dzieła, tworząc realizację koncepcji artystycznej.

Praca dyplomowa Zuzanny Szarek to cykl 14 fotografii o wymiarach 30×45 cm. „Stan rzeczy” („State of the Art”) według artystki jest „dokumentalizmem subiektywnym”, w którym główną rolę odgrywa kolor oraz podnoszenie zwykłych, codziennych przedmiotów do rangi „obiektu artystycznego”.

Promotor jej pracy, dr hab. Mariusz Dąbrowski, stwierdza jednak, że artystka porusza problemy czysto malarskie oraz odrzuca publicystykę, nie dokumentuje. Przyglądając się poszczególnym fotografiom, nie sposób nie dostrzec ich „malarskości”. W pewnym stopniu przypominają dadaistyczną fascynację „przedmiotami gotowymi” jednak z większą fascynacją kolorem, jego kompozycją i elementami wywołującymi zaskoczenie, mogącymi wyjaśniać, co przyciągnęło uwagę artystki. Realizacja Zuzanny Szarek wydaje się interesującym połączeniem percepcji artystki („malarskość”) oraz wyboru środka artystycznej ekspresji (fotografia cyfrowa).

Coming Out 2011

25 listopada – 4 grudnia 2011, Budynek Orkiestry Simfonia Varsovia, ul. Grochowska 272

„Bomba w górę! Sztuczny koń biegnie” to happening stworzony przez Martę Kopyt pod opieką prof. Włodzimierza Szymańskiego w Pracowni Alternatywnych Technik Obrazowania. Zdarzenie wykorzystywało przestrzeń, zbiór pojęć oraz wizerunek Toru Służew w Warszawie, a polegało na zaaranżowaniu wyścigu, w którym „został wystawiony” sztuczny koń. W realizacji przedsięwzięcia uwzględniono wszystkie aspekty brane pod uwagę podczas organizacji „prawdziwej” gonitwy (skala, materiały promocyjne, dokumentacja itp.). Tak wierne odwzorowanie sytuacji zdaje się krytycznym ujęciem percepcji i miejsca (także w świadomości) wyścigów konnych.

Swoją pracę Izabela Michalska przygotowała w Pracowni Fotografii Wydawniczej i Reportażu Fotograficznego pod opieką prof. Janusza Foglera. „Leucystyczny paw indyjski” jest filmem zbudowanym z konsekwentnie ułożonych fotograficznych kadrów. Zostały w nim wyróżnione co najmniej dwie płaszczyzny znaczeniowe – obie o wyrazie poetycko-dokumentalnym. Pierwsza odnosi się do artystycznego ujęcia wizualnych aspektów leucyzmu (choroba powodowana niedoborem wszystkich typów pigmentów skóry), czyli ma charakter obrazujący, przedstawiający, dokumentujący. Druga to postrzeganie i wyrażanie związków zachodzących pomiędzy wewnętrznym światem osobistym a zewnętrznym światem wspólnym.

Zbigniew Szczerbetka przygotował swoją pracę w Pracowni Przestrzeni Audiowizualnej pod nadzorem prof. Grzegorza Kowalskiego. „Modelki” to praca złożona z kilkunastu wielkoformatowych fotografii przedstawiających pozujące kobiety. Drugim elementem uzupełniającym ekspozycję jest nagranie audio zawierające wypowiedzi przedstawionych modelek, w którym opowiadają o swoich doświadczeniach i motywacjach związanych ze światem mody i reklamy. Trzecim elementem jest wideo dokumentujące przebieg sesji zdjęciowej, której efekty zostały przedstawione podczas wystawy.

Mamy zatem do czynienia z narracją multimedialną, która pozwala doświadczyć spojrzenia każdej ze stron. Interesującym i nie bez znaczenia dla pracy zdaje się również być sposób, w jaki autor wszedł w posiadanie zdjęć. Było to swego rodzaju wzajemne świadczenie usług – osoby fotografowane potrzebowały zdjęć w celu autopromocji, natomiast artysta w zamian za ich wykonanie i przekazanie mógł dowolnie dysponować materiałami z sesji. Dostrzegamy tu pewien rodzaj współczesnej narracji, gdzie tytułowe Modelki traktują swoje ciało i wygląd jak przepustkę do kariery i życiowego awansu.

Coming Out 2012

23 listopada – 2 grudnia 2012, Budynek Orkiestry Simfonia Varsovia, ul. Grochowska 272

Martyna Ścibior przygotowała i obroniła pracę dyplomową „Etapy” w Pracowni Przestrzeni Malarskiej prof. Leona Tarasewicza. . Autorka motywuje swoją pracę ciekawością do świata i ludzi oraz zależności i procesów między nimi zachodzących. W jej artystycznym postrzeganiu ważne role zdają się odgrywać świadomość, uczciwość, odpowiedzialność. Medium, na które się zdecydowała to ręcznie wykonane i malowane tkaniny (akryl, płótno). Poszczególne elementy pracy miały stanowić metaforę kolejnych etapów życia kobiety. Takie ujęcie zdaje się poruszać zagadnienie „alternatywnych metod obrazowania” obecnych w sztuce (nowych) mediów. Praca otrzymała wyróżnienie rektorskie.

„Temat jest dziecinny” to praca dyplomowa Natalii Plewy, którą przygotowała i obroniła w Pracowni Fotografii Użytkowej pod kierownictwem prof. Rosława Szaybo. Praca składa się z cyklu wielkoformatowej fotografii cyfrowej (40x60cm).

Jej praca (…) jest nostalgiczną, ale uroczą i liryczną opowieścią o szczęśliwym dzieciństwie, opowiedzianą w sposób fotograficznie konsekwentny i artystycznie dojrzały (…) – to słowa jej promotora, które, jednak kiedy oglądamy fotografie, wprowadzają pewien dysonans. Ujęcia o przewrotnych tytułach, jak „Wakacje w Warszawie”, „Basen już otwarty” czy „Miejska plaża”, przedstawiają ludzi w zimowych warunkach, którzy znajdują się w tytułowych sytuacjach, ale w zimowej scenerii i bynajmniej nie okazujący radości, co wywołuje wrażenie ironii i przygnębienia.

Interesującym aspektem wydaje się świadomość twórcza autorki oraz przygotowanie do wykonania fotografii – zdjęcia zostały wykonane według wcześniej przygotowanych szkiców, co realizuje jedno z założeń pracowni, czyli doskonalenie twórczego myślenia, rozwijania percepcji i świadomości w wykonywanej pracy.

Realizacja Kacpra Nurzyńskiego „Wibracja Trzynastki” („Vibration of the Thirteen”) powstała w Pracowni Przestrzeni Audiowizualnej, a jej promotorem był prof. Grzegorz Kowalski. Jest to ponad 8-minutowy film wideo mający charakter dokumentalno-artystyczny. Autor eksperymentuje w nim, łącząc wypowiedzi głównej bohaterki ze scenami z życia codziennego, nie mającymi bezpośredniego związku z narracją, którą obserwujemy. Według promotora pracy Po połączeniu dwu narracji [realizacja] staje się przypowieścią filozoficzną o poszukiwaniu sensu istnienia. Poczynając od walki o fizyczne przetrwanie, a kończąc na odnajdywaniu własnego miejsca w kosmosie. Sam autor przyznaje, że człowiek jest dla niego nośnikiem idei, która objawia się w tym, co on robi, co mówi, kim jest, jak żyje.

Coming Out 2013

6-15 grudnia 2013, Budynek Orkiestry Simfonia Varsovia, ul. Grochowska 272

Adam Janisch przygotował “Forcing Function”, film krótkometrażowy w Pracowni Przestrzeni Audiowizualnej pod opieką prof. Grzegorza Kowalskiego. Realizacja podejmuje temat postępującej cyfryzacji przejmującej kontrolę nad kolejnymi aspektami życia ludzkiego. Według samego autora nie jest to film science-fiction. Realizacja sprawia wrażenie doświadczania kina akcji, a nie filmu artystycznego, co zdecydowanie wyróżnia ją spośród pozostałych prac prezentowanych w tym rozdziale.

Anna Jochymek w Pracowni Działań Przestrzennych pod opieką prod. Mirosława Bałki przygotowała pracę o charakterze performatywnym „Bâton fleurdelisé” (w wolnym tłumaczeniu to „buława marszałkowska”). W skład instalacji weszły: 121,55 kg saletry potasowej, 55,25 kg węgla, 44,20 kg siarki, biurko kancelaryjne wojskowe, krzesło, mosiężna popielnica, 4 żołnierzy Wojska Polskiego w stopniu kaprala. Całość buduje pewien niepokój, odnosi się do osobistych napięć czy aspiracji. Z drugiej jednak strony, wymienione składniki (saletra, węgiel i siarka) wchodzą w skład czarnego prochu. Biorąc jednak pod uwagę proporcje składników – artystka nie nawiązała to tego wybuchowego materiału. 

Yulia Krivich w Pracowni Narracji Fotograficznej pod opieką dr hab. Prota Jarnuszkiewicza, przygotowała pracę „Mój Świat Nie Jest Tam Gdzie Jestem Ja”. Jest to cykl 24 fotografii próbujących uchwycić stany i reakcje na rzeczywistość wynikające z prób określania tożsamości kulturowej, narodowej. Na motywach autobiograficznych autorka postanowiła podjąć temat adaptacji ludzi młodych do otaczającego ich świata oraz ukazać stosunek do własnego kraju.

Coming Out 2014

28 listopada – 7 grudnia 2014, Kamienica hrabiego Raczyńskiego – Plac Małachowskiego, pl. S Małachowskiego 2

„Pejzaż Miejski” to praca dyplomowa przygotowana przez Ewę Iwaniuk w Pracowni Fotografii Użytkowej prof. Rosława Szaybo. Jej praca to cykl fotografii cyfrowej o charakterze abstrakcyjnym. Jej powstanie zdaje się miało na celu rozwijanie percepcji poprzez obserwowanie i poszukiwanie form w najbliższym codziennym otoczeniu (miejskim). Miało także znaczenie eksperymentalne przez skupianie uwagi na detalach, wyodrębnieniu ich z pierwotnej kompozycji, nadawanie abstrakcyjnej wymowy oraz łączenie w nowe przedstawienie. Zdaje się również, że artystka wykorzystała nowe medium (fotografię) w celu uzyskania efektu dawanego przez „stare media” (efekt malarskości), przez co mamy możliwość obserwowania pracy nad wyrażeniem treści (koncepcja artystyczna) oraz nad formą (wykorzystanie medium o najlepszej nośności).

„Inwersja”, przygotowana przez Martę Mielcarek w Pracowni Narracji fotograficznej pod opieką dr Prota Jarnuszkiewicza, została nagrodzona jako najlepsza praca dyplomowa podczas Coming Out 2014. Jest to dwukanałowa instalacja wideo wyświetlana na ekranach umieszczonych naprzeciw siebie. Oba obrazy przedstawiają postać zmultiplikowaną w taki sposób, że tworzącą rodzaj chóru, wykonującą choreografię.

Koncepcja artystyczna wyrażona w instalacji odnosi się do zależności pomiędzy jednostką a zbiorowością, społeczeństwem i wynikającymi z nich konsekwencjami. Także problematycznym rozdarciem między chęcią przynależności do masy a byciem jednostką manifestującą swoją odrębność. Interesującym zdaje się także zwrócenie uwagi na charakter ruchów wykonywanych na obu ekranach. Na pierwszym widzimy zbiór gestów wskazujących na „dyrygowanie”, instruowanie. Na drugim natomiast te związane z wykonywaniem czynności poleconych, podporządkowywaniem się.

„Dekonstrukcja Teatru” Eleny Leszczyńskiej jest pracą dyplomową przygotowaną w Pracowni Fotografii Użytkowej pod opieką prof. Rosława Szaybo. Praca składa się z dwóch części: graficzno-muzycznego performansu oraz fotografii lalek. Uwagę artystki przyciągają obecność oraz postrzeganie paradoksów i absurdów, natomiast bezpośrednią inspiracją przy tworzeniu pracy dyplomowej była poezja rosyjskiego absurdysty Daniiła Charmsa oraz sztuka rumuńsko-francuskiego dramatopisarza i poety Mateia Vişnieca. Elena Leszczyńska posiada wykształcenie teatralne oraz bogate doświadczenie aktorskie, co w widoczny sposób przekłada się na jej twórczość.

Sebastian Krok przygotował swoją pracę w Pracowni Przestrzeni Malarskiej prof. Leona Tarasewicza przez. „Władza i ciało” („Authority and body”) to cykl prac malarskich monumentalnych rozmiarów, których podłożem są prześcieradła. Najważniejsze miejsce w pracy artysty zdaje się zajmować ciało jako fizyczna reprezentacja jednostki ludzkiej, która pozostaje w relacji ze społeczeństwem, otaczającą rzeczywistością oraz wywieranymi przez nie wpływami. Artysta, poprzez swoją twórczość zdaje się nie tylko relacjonować pewne zjawiska, ale także, m.in. poprzez dobór środków artystycznych, krytykować je.

Coming Out 2015

27 listopada – 13 grudnia 2015, Kamienica hrabiego Raczyńskiego – Plac Małachowskiego, pl. S Małachowskiego 2

Karolina Bielawska przygotowała pracę „Gedenken” w pracowni Przestrzeni Malarskiej prof. Leona Tarasewicza. Tytuł pochodzi z języka niemieckiego i oznacza „wspominać”, „pamiętać”, „hołd pamięci”. Artystka posłużyła się medium malarskim, którego podłożem została folia samoprzylepna. W ten sposób powstały naturalnych rozmiarów postaci ludzkie, które naklejone na powierzchnię ścian i filarów przestrzeni ekspozycyjnej stworzyły narrację.

W znacznym stopniu odnosi się do wydarzeń związanych z II Wojną Światową oraz okresem powojennym (przesiedlenia ludności). Duże znaczenie zdaje się mieć wykorzystanie połączenia konkretnych mediów – intencją autorki było wyrażenie poszukiwania tożsamości, związku z wydarzeniami minionymi, których nie doświadczyło się bezpośrednio. Koncepcja artystyczna wyraża również pewnego rodzaju niemożność zrozumienia, w pełni świadomego utożsamienia się z przeszłością na podstawie wysłuchanych lub przeczytanych relacji, opowieści.

Martyna Witkowska przygotowała swoją pracę w Pracowni Komunikacji Intermedialnej pod opieką prof. Krzysztofa Olszewskiego. „Spalektron” to sześć kinetycznych rzeźb świetlnych umieszczonych w zaciemnionym pomieszczeniu. Każda z nich ma formę sześcianu, którego boki zostały symetrycznie podzielone na kilka modułów. Pod wpływem działania mechanizmu będącego elementem konstrukcji, obiekty „otwierają się” umożliwiając światłu wewnątrz kubika wydobywać się na zewnątrz. Prace zatem poruszają kwestie wzajemnych relacji pomiędzy światłem a ciemnością, materią i przestrzenią. Artystka, jako genezę zrealizowanej koncepcji, wskazuje zainteresowanie światłem, jego fizycznym pochodzeniem i oddziaływaniem.

„O matko gdzie to jest?!” to praca dyplomowa przygotowana w Pracowni Technik i Sztuki Operatorskiej pod opieką prof. Andrzeja J. Jaroszewicza przez Anahitę Rezaei. W 13-minutowej realizacji wideo artystka zawarła sceny, sytuacje i wypowiedzi obrazujące Iran – rzeczywisty i postrzegany. Kluczową rolę w realizacji, zdaje się odgrywać zestawienie właśnie tych dwóch aspektów – wyobrażenia o kraju, z którego pochodzi rodzina artystki oraz jego prawdziwego obrazu. Film ma charakter kolażu złożonego z materiałów różnego pochodzenia – scen z występów komediowych, archiwalnych zaczerpniętych z Internetu, prywatnych zarejestrowanych przez autorkę oraz wywiadów przez nią przeprowadzonych.

„Na piętrze po prawej nikogo nie ma” jest instalacją multimedialną, którą Magdalena Łazarczyk zrealizowała w Pracowni Działań Przestrzennych pod opieką prof. Mirosława Bałki. Praca składa się z trzech projekcji wideo przedstawiających wnętrza pustych szafek oraz obracającego się wokół własnej osi motocyklowego kasku umieszczonego na podłodze. Praca zdaje się mieć narrację socjologiczną, społeczną odnoszącą się do postrzegania i znaczenia przestrzeni – wypełnionej, pustej, prywatnej, publicznej/wspólnej – oraz ich wspólnych relacji, znaczeń i funkcjonowania.

Coming Out 2016

25 listopada – 11 grudnia 2016, Kamienica hrabiego Raczyńskiego – Plac Małachowskiego, pl. S Małachowskiego 2

Wiktoria Wojciechowska przygotowała „Sparks/Iskry” w Pracowni Narracji Fotograficznej pod kierunkiem dr hab. Prota Jarnuszkiewicza. Praca otrzymała ex aequo pierwszą nagrodę Coming Out 2015. Artystka stworzyła narrację wykorzystując różne media: fotografie oraz nagrania wideo przedstawiające żołnierzy biorących udział w działaniach wojennych. Głównym kontekstem dla pracy jest konflikt zbrojny w Ukrainie oraz jego wpływ na życie ludzi, których dotyka.

Motywacją powstania dzieła była chęć stworzenia wielowarstwowego portretu współczesnej wojny. Z perspektywy promotora jej pracy istotne zdaje się wyrażenie pewnej koncepcji – konflikt zbrojny i jego następstwa nie są pokazane poprzez drastyczne ujęcia „z linii frontu”. Relacja dokonuje się za pośrednictwem ludzi, którzy wrócili, co zdaje się przekazywać sedno obrazowanych zdarzeń przy jednocześnie pełnym zachowaniu humanitaryzmu.

Laura Grudniewska, w Pracowni Działań Przestrzennych pod kierownictwem prof. Mirosława Bałki, przygotowała zdarzenie performatywne „Architektura-tresura”. Narracja pracy została zbudowana poprzez umieszczenie w przestrzeni niefunkcjonującej już Fabryki Samochodów Osobowych w Warszawie czterech żywych koni wraz z jeźdźcami. Całe działanie ma charakter próby „rozruchu fabryki”, poprzez wprowadzenie w jej przestrzeń „jednostajnego rytmu” nawiązującego do pracy zakładu w przeszłości. 

Znaczenie dla wymowy, odbioru i interpretacji dzieła zdaje się mieć liczba wykorzystanych zwierząt – kwadryga towarzysząca pochodom triumfalnym, w których znaczenie odgrywała także architektura. W realizacji mamy do czynienia z obiektem z czasów państwa socjalistycznego, który miał być miejscem dla świadectw jego potęgi, a wraz z upływem czasu i zmianami ustroju ulegał postępującemu niszczeniu. Zdaje się, że w efekcie mamy do czynienia nie tylko z metaforą próby ponownego przywrócenia do życia miejsca opuszczonego przez przemysł i obecność robotników, ale także z sentymentalną opowieścią o nieubłagalności upływu czasu i przemijania.

Emilia Parczewska, w Pracowni Fotografii Wydawniczej, pod opieką dr hab. Marii Pyrlik przygotowała pracę skupioną wokół psychiki jednostki ludzkiej i przemian w niej zachodzących. „Wszystko jedno” to cykl fotografii przedstawiających wnętrza pokojów różnych osób. Każde z ujęć zostało zniekształcone poprzez geometryczne podzielenie kadru i multiplikację jego fragmentów, z których każdy zdaje się skupiać uwagę na wybranych elementach wyposażenia. Poszczególne fotografie, są podpisane imieniem i wiekiem osoby będącej właścicielem przestrzeni ujętej na fotografiach.

Przyjęta forma ma wyrażać „dezintegrację” wynikającą z zaburzeń psychicznych dotykających „portretowane” postaci. Może być również metaforą, pewnego rodzaju „próbą powrotu do formy pierwotnej” – czyli ponownej integracji osobowości. Narracja, wykorzystująca proste środki wyrazu zdaje się być bardzo nacechowana, wywołuje niepokój, próbuje wizualnie przedstawiać często nieuchwytne procesy zachodzące w „ludzkiej głowie”.

Jan Siemion “Dróżynę B” przygotował w Pracowni Sztuki Operatorskiej pod opieką prof. Andrzej J. Jaroszewicza. To realizacja wideo złożona z fragmentów inspirowanych znanymi scenami z następujących filmów: „Człowiek  z  żelaza”,  „Monty  Python  i  Święty  Graal”,  „Za garść dolarów”, „Rambo”.

Nawiązując do popularnych scen i konwencji autor wyraził własną koncepcję artystyczną odnoszącą się do specyfiki środowiska Akademii, jej studentów i kadry dydaktycznej, sytuacji związanych z funkcjonowaniem w strukturach uczelni. W efekcie otrzymał realizację operującą znanymi symbolami i sytuacjami, które są zrozumiałe dla szerszego grona odbiorców, z którymi Ci odbiorcy są w stanie się utożsamić. Zdaje się zatem, że poprzez realizację w pewnym sensie parodiującą, otrzymujemy spójną narrację o znamionach dokumentujących, krytycznych, merytorycznych.

Coming Out 2017

24 listopada – 10 grudnia 2017, Reduta Banku Polskiego, ul. Bielańska 10

Magdalena Morawik przygotowała swoja pracę dyplomową w Pracowni Narracji Fotograficznej pod opieką prof. dr hab. Prota Jarnuszkiewicza. „Środkowa szarość” to krótkometrażowa realizacja wideo, stworzonego i zaprezentowanego w formie jednego ujęcia (bez montażu). Brak montażu zdaje się istotny – brak manipulacji obrazu przedstawionego odbiorcy.

Na ekranie, na niemal sterylnie jednobarwnym tle (jasnoszarym),  znajduje się człowiek ubrany na szaro i wymachujący szarą flagą. Artystka poprzez zastosowane środki chciała wyrazić schemat, na który można nałożyć idee. Przejawia się to poprzez flagę, która jest symbolem narodowym, będącym znakiem danego państwa. Może także być godłem, banderą pewnych idei. Twórczyni tłumaczy dominujące wykorzystanie szarości, m.in. jako unifikację, brak komunikatu. Ponadto dodaje, że jej celem było przygotowanie w pełni neutralnego, czystego znaczeniowo środowiska. Jej praca otrzymała główną nagrodę Coming Out 2017.

Pracę „NOWAK / NOWACZKA / NOWACY” Jana Shostak zrealizowała w Pracowni Działań Przestrzennych prof. Mirosława Bałki. Nie jest ona skończonym dziełem dokumentującym lub przedstawiającym. Jest to działanie mające na celu kształtowanie rzeczywistości. Artystka podjęła próbę stworzenia oraz wprowadzenia do świadomości i stosowania nowego określenia, substytutu dla rzeczownika „uchodźca”. Jej zdaniem słowo „uchodźca” jest nacechowane negatywnie, stygmatyzuje.

W wyniku dyskusji i procesu twórczego zostało zaproponowane wykorzystanie popularnego w Polsce nazwiska „Nowak” jako homonimu dla słowa „uchodźca”. Autorka podjęła szereg działań mających na celu promowanie i realizowanie postawionych przez nią założeń, m.in. wykorzystanie kanałów w social mediach, audycji radiowych itp. Praca dyplomowa została zaprezentowana na 67 ekranach w markecie ze sprzętem RTV i AGD w centrum handlowym Złote Tarasy w Warszawie. Praca dyplomowa podczas wernisażu wystawy otrzymała Nagrodę Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.

„Lampy są różne, ale światło to samo” to abstrakcyjne prace malarskie wykonane flamastrami. Filip Moszant przygotował pracę w Pracowni Przestrzeni Malarskiej prof. Leona Tarasewicza. W twórczości artysty bardzo istotne zdaje się „przeżywanie” procesu kreacji, przekazywanie „obrazo-uczuć” autora oraz swoboda determinująca powstawanie dzieła bez zamierzonego na początku efektu.

Prezentowane prace wyróżnia bogata kolorystyka oraz monumentalna skala. Podczas wystawy zostały wyeksponowane nie tylko na ścianach, ale także na podłodze i suficie. Umożliwiło to przestrzenne doświadczenie ich dynamicznego i barwnego oddziaływania oraz, w pewnym sensie, świata artysty. Wielobarwne kompozycje zostały później wyeksponowane w przestrzeni miejskiej, na powierzchniach, które na co dzień zajmowane są przez plakaty reklamowe.

„Stały, dokładny, wieczny / Geograficzny środek Europy” to instalacja, którą Marta Wódz przygotowała w Pracowni Przestrzeni Audiowizualnej pod opieką prof. Grzegorza Kowalskiego i na którą składa się sześć projekcji wideo oraz jedna wspólna ścieżka dźwiękowa. W realizacji artystka pokazała miejsca w Europie, które w różnych okresach, począwszy od 1775 roku były przez naukowców określane mianem środka kontynentu. W każdym z nich znajduje się obiekt-pomnik informujący o tym fakcie.

Pomimo różnych lokalizacji, artystka wskazuje na ich jedną cechę wspólną – miejsca różnią się oczywiście pod względem krajobrazu, ale ich atmosfera jest zaskakująco podobna – jakby zawieszona w czasie. Istotnym aspektem przybliżającym do interpretacji dzieła zdaje się fakt, że niemal w każdym przypadku zachodził związek pomiędzy krajem, w którym ów środek był ustanawiany a narodowością wyznaczającego. Koncepcją artystyczną projektu jest odniesienie do nasilających się nastrojów nacjonalistycznych w Europie.

Coming Out 2018

30 listopada – 21 grudnia 2018, Centrum Praskie Koneser, pl. Konesera 3

Heavy Grief vs. Sweet Charity to działanie performatywne przygotowane przez Weronikę Wysocką w Pracowni Działań Przestrzennych prof. Mirosława Bałki. Po raz pierwszy zdarzenie miało miejsce na warszawskiej Pradze we wrześniu 2018 roku. Działanie odnosiło się do zagadnienia masowej nadprodukcji i konsumpcji odzieży oraz złożonych konsekwencji z nich wynikających. Artystka wykorzystała przestrzeń dwóch opuszczonych pracowni rzemieślniczych przy ul. Grochowskiej i miejską przestrzeń publiczną oraz zaangażowała dwoje performerów. Performans zdaje się skupiać uwagę nie tylko na temacie analizy rynku i recyklingu odzieży używanej, ale także, poprzez dobór miejsca działania, na zanikaniu warsztatowej twórczości indywidualnej.

„Safety First” to instalacja interaktywna stworzona przez Katarzynę Kimak w Pracowni Koncepcji Artystycznych prof. Sławomira Ratajskiego. Realizacja wykorzystuje przestrzeń zamkniętego pomieszczenia, na którego podłodze przebiegają linie wyznaczające strefy „prywatną” i „publiczną” oraz kamery monitorujące, mające wpływ na kształtowanie dzieła podczas wystawy w czasie rzeczywistym. Strefy, których granice zostały umieszczone na podłodze określają miejsca, w których osoba tam się znajdująca jest poddawana nadzorowi kamery oraz te, do których monitoring nie sięga.

Obraz z kamer jest wyświetlany na ekranach, a określenie jasnego podziału prywatność/publiczność w postaci linii umieszczonych na podłodze pozwala uczestnikom decydować czy chcą pojawić się na ekranach. Praca jest przykładem „sztuki nadzoru” podejmującej temat zacierania granic prywatności, ciągłego obserwowania, udostępniania o sobie różnych informacji – procesów, nad którymi zdaje się mamy niewielką kontrolę, wynikających z rozwoju technologii oraz uczestnictwa w świecie cyfrowym.

Dorota Nosowicz przygotowała „10.14.24.4. Eksploracje” w Pracowni Komunikacji Intermedialnej pod opieką prof. Krzysztofa Olszewskiego. To interaktywna instalacja złożona z kilku elementów: zawieszonych przezroczystych kształtów przypominających postaci ludzkie (poliwęglanowych figur zadrukowanych tekstem) i oraz prostopadłościanu umieszczonego w pewnym oddaleniu.

Na ścianach bocznych postumentu również znajdują się kształty ludzkie, a także wiersze napisane przez autorkę. Na jego górnej podstawie został umieszczony rodzaj ekspozytora z wąskimi rowkami, pomiędzy które odwiedzający mogli wsuwać plastikowe płytki z napisanymi na nich słowami, tworząc w ten sposób rodzaj wiersza. Dodatkowym aspektem mającym na celu aktywizowanie odbiorcy do uczestnictwa w instalacji było zachęcenie do fotografowania ułożonego tekstu oraz opublikowania na portalu społecznościowym z odpowiednim oznaczeniem (@10.14.24.4.eksploracje, #ProjektEksploracje) lub wysłania na wskazany adres mailowy (10.14.24.4.eksploracje@gmail.com). Projekt zdaje się mieć charakter autoekspresyjny, zachęcający do refleksyjności oraz rozwijania wewnętrznej wrażliwości.

Piotr Marzec przygotował swoją pracę w Pracowni Działań Przestrzennych prof. Mirosława Bałki. „Andrzej Golgota Jana Zealota” to realizacja złożona z kilku elementów: projekcji multimedialnej, głosu, tekstu oraz pudełek do pakowania pizzy zawierających różne przedmioty (prace malarskie, teksty). Podczas występu artysta, według określonego przez siebie schematu, podchodził do kolejnych pudełek, otwierał je i przedstawiał jego zawartość. Sam określił działanie „tworzeniem tekstu literackiego”.

Coming Out 2019

29 listopada – 15 grudnia 2019, Wola Retro, ul. Skierniewicka 16/20

Performans „Un” Karolina Szlupowicz przygotowała w Pracowni Alternatywnego Obrazowania, którą prowadził prof. Włodzimierz Szymański. Podczas wystawy realizacja była prezentowana na ekranie w formie wideo wraz z wystawionymi rekwizytami, wykorzystanymi przez artystkę – długą czarną suknią oraz ceramicznymi elementami, „rzeźbami” wkładanymi na dłonie. 

Poprzez “Un”, autorka eksploruje doświadczanie przechodzenia od „znajomego i bezpiecznego” do jego przeciwieństwa oraz związane z tym odczucia i emocje. Wyraża do poprzez wykorzystanie zwyczajnego ubioru (czarna suknia) z dodanym do niego elementem niepasującym, wręcz przeszkadzającym (bardzo długi tren). Jak wyjaśnia, że tren od sukni jest o wiele za duży – czujemy niepokój.

Kolejną poruszoną kwestią, doświadczaniem pewnego niepokoju, jest naruszanie bariery cielesności – tak artystki (widz musi stąpać (…) po sukni) jak i odbiorcy (artystka dotyka widzów wspomnianymi „rzeźbami”). W swoich ostatnich słowach, artystka podkreśla znaczenie uczestnictwa w przygotowanej przez nią pracy: Widz zostaje wciągnięty w przejmujący spektakl, podczas którego na wierzch wypływa to, co ukryte.

Agata Witczak przygotowała “Pozostałość” w Pracowni Narracji Fotograficznej pod kierunkiem dr hab. Prota Jarnuszkiewicza. W 40 minutowym wideo zawarła trzy realizacje będące metaforą skutków działania człowieka, mających wpływ na otoczenie. „Pozostałość” interpretuje trzy typy działań: bierne, mimowolne i aktywne.

Pierwsze odnoszą się do trwającej siły nacisku wywieranej na różne powierzchnie (wyrażone poprzez sprężystość materiału – pierwsza kolumna na powyższej fotografii). Działania mimowolne, takie jak np. pozostawianie po sobie ciepła (przedstawione w środkowej kolumnie kadrów). Trzecie, wyrażone pod postacią trwale deformowanej grudki masy, odnosi się do wywierania trwałego wpływu. Praca jest metaforą relacji człowieka z przedmiotem i światem. Jej głównym przekazem jest chwilowość i przemijanie pozostałych po interakcji człowieka śladów.

“Hydrozasadzkę” Oliwia Thomas przygotował a w Pracowni Działań Przestrzennych prof. Mirosława Bałki. Instalacja stworzona z plastikowych butelek po wodzie porusza problem bezrefleksyjnego korzystania z zasobów naturalnych (pojemność wszystkich butelek odpowiada rocznej konsumpcji wody butelkowanej na jedną osobę) oraz problemy konsumpcjonizmu i zarabiania na nim przez globalne koncerny (woda butelkowana jest porównywalna do tej dostępnej w kranach, a proekologiczne działania firm mają na celu jedynie zwiększenie sprzedaży).

Instalacja prezentowana była w ujęciu wody oligoceńskiej w Parku na Książęcem w Warszawie. Mamy zatem do czynienia z pracą, która porusza problem istotny z perspektywy pojedynczego człowieka, jak i społeczeństwa, operuje niestandardowym medium osadzonym w kontekście zjawiska (produkcja wody butelkowej) jak i miejsca (ujęcie wody).

Performans „Mężczyzna w ciąży” Kamil Niedziałek przygotował w Pracowni Komunikacji Intermedialnej. Realizacja łączy w sobie elementy body artu, choreografii, dźwięku i sztuki wideo. Jego celem jest stworzenie za pomocą środków artystycznych przestrzeni spekulacji na temat męskiej perspektywy oczekiwania na dziecko, posiadania potomstwa, odpowiedzialności za nie, a także – męskiej delikatności, siły twórczej i decyzyjności.

Pracę “FOMO – Fear of Missing Out” Renata Motyka przygotowała w Pracowni Działań Przestrzennych Prof. Mirosława Bałki. Instalacja złożona z kilkudziesięciu telefonów komórkowych porusza problem poczucia strachu przed wykluczeniem, „nienadążaniem”, nie byciem „na bieżąco”, związany z technologiami i mediami społecznościowymi.

Sytuacja wykreowana przez szereg bezczynnych urządzeń mobilnych, ze zdjęciem horyzontu z ekranie zamiast niekończącym się przewijaniem przez użytkownika, sprawia wrażenie zamiany ról. Na co dzień stanowiące centrum uwagi właścicieli, obiekty przyciągające wszystkie myśli, wywołujące niepokój, teraz stały się bezużyteczne, w oczach ich posiadaczy stały się zbędnymi elektrośmieciami.

Coming Out 2020

7-20 grudnia 2020, Centrum Praskie Koneser, pl. Konesera 3

UpComing 2021

10-31 grudnia 2021, Pałac Czapskich, Krakowskie Przedmieście 5

UpComing 2022

9-30 grudnia 2022, Pałac Czapskich, Krakowskie Przedmieście 5

UpComing 2023

8 czerwca – 15 września 2024, Pałac Czapskich, Krakowskie Przedmieście 5

Wybrane źródła:

www.wsm.asp.waw.pl  

www.asp.waw.pl 

www.bip.asp.waw.pl

www.comingout.asp.waw.pl

www.upcoming.asp.waw.pl 

Katalogi Coming out : najlepsze dyplomy ASP w Warszawie [2009-2020]

Katalogi Upcoming : wybrane dyplomy Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie [2021-2023]

Inne wpisy w tej kategorii: