27 artystów | Pierwsze podejście do kanonu sztuki mediów

Nam June Paik

(Seul, 1932) po emigracji do Japonii w 1950 roku studiował muzykę, historię sztuki i filozofię na Uniwersytecie Tokijskim. Ukończył je w 1956 roku pracą dyplomową o Arnoldzie Schönbergu. Następnie przeniósł się do Niemiec, gdzie studiował muzykę na Uniwersytecie Monachijskim oraz kompozycję na Uniwersytecie we Fryburgu. W późniejszym czasie zetknął się z takimi artystami jak John Cage czy George Maciunas i dołączył do Fluxusu. Tworzył wideo, instalacje oraz performance.[1]

Bruce Nauman

(Fort Wayne, Kalifornia, 1941) studiował matematykę, fizykę, a później sztukę na Uniwersytecie w Wisconsin. Następnie na University of California w Davis podjął studia z malarstwa, ale porzucił je na rzecz samodzielnego “studiowania” procesów i działań twórczych. W późniejszych latach czerpał głównie z własnego doświadczenia.[2] Artysta wykorzystywał wiele mediów i form związanych ze sztuką ciała, sztuką konceptualną, performancem, fotografią, filmem, wideo itd.[3]

Wolf Vostell

(Leverkusen, 1932) studiował fotolitografię w Kolonii (1950-1955), malarstwo eksperymentalne i typografię w Wuppertalu (1954-1955), malarstwo, grafikę i anatomię w Paryżu (1955-1957) oraz Talmud i ikonografię Boscha w Dusseldorfie (1957-1958). Ważne miejsce w jego twórczości zajmował de-collage – początkowo wykorzystujący fragmenty plakatów, później włączając happening, wideo oraz telewizory i radioodbiorniki. Grafika, wideo i happening stanowiły istotne punkty jego twórczości.[4]

John Baldessari

(National City, Kalifornia, 1932) studiował edukację artystyczną w San Diego State College.[5] Po uzyskaniu tytułu licencjata w 1953 roku studiował sztukę, literaturę oraz historię sztuki na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i Los Angeles oraz uzyskał tytuł magistra z malarstwa[6] w San Diego State College w 1957.[7] Przedstawiciel amerykańskiego konceptualizmu. Posługuje się takimi mediami jak tekst, fotografia, malarstwo tworząc kolaże. Od początku lat 70. jego dużym źródłem inspiracji oraz twórczości stały się mass media (telewizja, gazety, czasopisma, kino).[8]

Bill Viola

(New York, 1951) uczył się w College of Visual and Performing Arts Uniwersytetu w Syracuse.[9] Podcza studiów jego szczególne zainteresowanie przyciągnęła muzyka elektroniczna.[10] Jednak niewątpliwie najwięcej miejsca w jego twórczości zajmowała i zajmuje Sztuka Wideo.

Joan Jonas

(New York, 1936) studiowała historię sztuki, rzeźbę i rysunek. Kiedy pracowała w galerii jako sekretarka, zetknęła się z happeningiem Claesa Oldenburga i performancem Roberta Morrisa, co skłoniło ją do poświęcenia się aktywności artystycznej. Artystka zajmująca się wymienionymi dziedzinami oraz sztuką wideo.[11]

Martha Rosler

(Brooklyn, NY, 1943) uzyskała dyplom w dziedzinie sztuk pięknych na University of California. W swojej twórczości posługuje się takimi mediami jak fotografia i wideo. Tworzy instalacje i performance. Jest także teoretykiem. Krytycznie podejmuje tematy społeczne, ze szczególnym uwzględnieniem feminizmu.[12]

Jenny Holzer

(Gallipolis, Ohio, 1950) zdobyła licencjat sztuk pięknych (BFA) z grafiki warsztatowej (printmaking) oraz malarstwa na Ohio University w Athens (1972) oraz magistra sztuk pięknych (MFA) z malarstwa na Rhode Island School of Design w Providence w 1977 roku. Później rozpoczęła edukacją na niezależnym programie nauczania Whitney Museum w Nowym Jorku.[13] Głównym medium artystki jest język (language). Wykorzystując instalacje, plakaty oraz różnego rodzaju znaki, w sposób krytyczny podejmuje tematy obecne w przestrzeni publicznej.[14]

Józef Robakowski

(Poznań, 1939) studiował historię sztuki na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu oraz muzealnictwo na Wydziale Operatorskim PWSFTviT w Łodzi. W 1995 roku powrócił do pracy na tej uczelni, gdzie obecnie prowadzi pracownie działań multimedialnych. Artysta, historyk sztuki, autor filmów, cykli fotograficznych, zapisów video, rysunków, instalacji, obiektów, projektów konceptualnych oraz inicjator wielu ważnych zdarzeń i multimedialnych akcji artystycznych. Kurator i właściciel Galerii Wymiany.[15]

Krzysztof Wodiczko

(Warszawa, 1943) w 1968 ukończył studia na Wydziale Projektowania Przemysłowego warszawskiej ASP. Jest artystą multimedialnym, teoretykiem sztuki, wykładowcą i projektantem, autorem licznych prac multimedialnych odnoszących się do kwestii społecznych, takich jak bezdomność, emigracja.[16] Stworzył ponad 80 projekcji prezentowanych na całym świecie.[17]

Zbigniew Rybczyński

(Łódź, 1949) ukończył Liceum Sztuk Plastycznych w Warszawie. Jest absolwentem Wydziału Operatorskiego PWSFTviT w Łodzi. Polski reżyser, operator filmowy, artysta multimedialny, laureat Oscara.[18]

Roy Ascott

(Bath, 1934) studiował sztuki piękne oraz historię sztuki w King’s College na Uniwersytecie w Durham. Jego twórczość obejmuje interaktywną sztukę komputerową, sztukę elektroniczną, sztukę cybernetyczną itp. Jego praca koncentruje się na wpływie sieci cyfrowych i telekomunikacyjnych na świadomość.[19]

Luc Courchesne

(Saint-Léonard-d’Aston, Québec, 1952) uzyskał tytuł licencjata z projektowania i komunikacji na Nova Scotia College of Art and Design w Halifax oraz magistra inżyniera ze studiów wizualnych (Visual Studies) w Center for Advanced Visual Studies (CAVS) na MIT, gdzie był także pracownikiem naukowym. Jest artystą inter- i multimedialnym. Jego eksperymenty obejmują fotografię, film i wideo. Pracował także nad projektami wystawienniczymi oraz wynikającymi z nich badaniami nad światłem.[20]

Grahame Weinbren

(1947) zdobył doktorat z filozofii na State University of New York w Buffalo.[21] Jest artystą multimedialnym oraz filmowym. Jego aktywność artystyczna w dużej mierze skupia się wokół kina interaktywnego (interactive cinema).[22]

Jeffrey Shaw

(Melbourne, 1944) studiował architekturę i historię sztuki na Uniwersytecie w Melbourne, a także rzeźbę na Accademia di Belle Arti di Brera w Milanie i w Saint Martin’s School of Art w Londynie. Shaw był jednym z pierwszych artystów, którzy zaangażowali się w formy uczestniczące, interaktywne i sterowane komputerowo.[23]

Daniel Flavin

(Nowy Jork, 1933) przygotowywał się do kapłaństwa, ale zrezygnował na rzecz służby wojskowej. W jej trakcie studiował sztukę na University of Maryland Extension Program w Korei. Po powrocie w 1956 uczęszczał na zajęcia ze sztuki oraz podjął studia z historii sztuki w New School for Social Research. Później brał udział w zajęciach z rysunku i malarstwa na Columbia University. Artysta interdyscyplinarny – tworzący m.in. kolaże, asamblaże oraz fluorescencyjne instalacje świetlne.[24]

Edward Ihnatowicz

(Chełm Lubelski, 1926) uczył się na Ruskin School of Art w Oxfordzie, jednak nigdy nie zdobył formalnego wykształcenia artystycznego. Był samoukiem. Jego zainteresowania artystyczne obejmowały mechanikę, inżynierię, elektronikę, konstrukcje interaktywne oraz w pewnym sensie robotyka.[25]

Laurent Mignonneau i Christa Sommerer

są artystami multimedialnymi tworzącymi interaktywne instalacje komputerowe.[26]  Sommerer studiowała biologię (botanikę) na Uniwersytecie Wiedeńskim oraz rzeźbę nowoczesną i edukację artystyczną na Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Mignonneau studiował sztukę nowoczesną i wideo na Ecole des Beaux Arts w Angouleme (Francja).[27]

Masaki Fujihata

(Tokyo, Japan, 1956) ukończył z tytułem magistra sztukę i projektowanie na Tokyo University of Fine Arts and Music.[28] Jest artystą multimedialnym, jednym z pionierów sztuki komputerowej w Japonii. Tworzy instalacje interaktywne oraz wykorzystuje najnowsze technologie.[29]

Eduardo Kac

(Rio de Janeiro, 1962) zdobył licencjat ze sztuk pięknych w School of Communications na Pontifical Catholic University w Rio de Janeiro[30] oraz magistra sztuk pięknych na School of the Art Institute w Chicago[31]. Jego twórczość obejmuje bio art, sztukę telekomunikacyjną (przed-Internetem), robotykę i.in.[32]

Mirosław Rogala

(Polska, 1954) ukończył malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Obronił doktorat w zakresie sztuk interaktywnych na University of Wales. Jest artystą wizualnym, teoretykiem sztuki, performerem, autorem instalacji, rysownikiem, grafikiem, fotografem i pedagogiem.[33]

Rafael Lozano-Hemmer

(Mexico City, 1967) ukończył studia inżynierskie (B.Sc.) chemię fizyczną (Physical Chemistry) na Concordia University w Montréalu.[34] Jego twórczość obejmuje tworzenie interaktywnych instalacji ze szczególnym uwzględnieniem technologii, robotyki, sztuki komputerowej.[35]

Toshio Iwai

(1962) ukończył studia z zakresu sztuk plastycznych i multimediów na University of Tsukuba w Japonii.[36] Zajmuje się tworzeniem interaktywnych instalacji audiowizualnych, interaktywnych interfejsów[37], programów telewizyjnych, gier wideo, narzędzi cyfrowych itp.[38]

Blast Theory

to grupa artystyczna tworzona przez Matta Adamsa, Ju Row Farr i Nicka Tandavanitj w 1991 roku.[39] Matt Adams studiował literaturę angielską na University College London. Jego największym zainteresowaniem artystycznym był teatr.[40] Ju Row Farr przygotowywała się do zostania zawodową tancerką. Później zdobyła BTEC[41] na Canterbury College of Art oraz dyplom w dziedzinie sztuk pięknych i odzieży (fine art and textiles) na Goldsmiths.[42] Nick Tandavanitj studiował sztukę i socjologię (Art & Social Context) na Dartington College of Arts. Jego artystyczne zainteresowania obejmują programowanie, modelowanie 3D, projektowanie techniczne, instalacje interaktywne i.in.[43] Grupa tworzy sztukę interaktywną i multimedialną, poświęcając szczególną uwagę kontekstom społecznym i politycznym oraz stawia odbiorcę w centrum uwagi.[44]

Stelarc

(Limassol, Cypr, 1946) studiował sztukę i rzemiosło (Arts and Craft) na Texas State Technical College oraz sztukę i technologię (Art and Technology) na Melbourne University. Jest artystą performatywnym wykorzystującym w twórczości własne ciało, jego modyfikacje oraz robotykę.[45]

Olafur Eliasson

(Kopenhaga, 1962) studiował na Royal Academy of Arts w Kopenhadze.[46] Artysta posługuje się wieloma środkami artystycznymi – rzeźbą, malarstwem, fotografią, filmem i instalacją. Nie ogranicza się do przestrzeni muzealnej, tworzy tzw. “sztukę zaangażowaną” podejmującą problemy edukacji, prywatności czy zmian klimatycznych.[47]

Olga Czernyszewa

(Moskwa, 1962) studiowała w Rijksakademie van beeldende kunsten w Amsterdamie oraz w Moskiewskiej Akademii Filmowej.[48] Jest rosyjską artystką interdyscyplinarną, zajmuje się przede wszystkim filmem, fotografią oraz instalacją. Jej prace są interpretowane jako szkic antropologiczny społeczeństwa postsowieckiego w różnych odsłonach czasowych.[49]


Wybór artystów na podstawie książki To nie jest sztuka, panie profesorze. Artyści i ich technologie Andrzeja Pitrusa


[2] Langmuir E., Lynton N., The Yale dictionary of art and artists, s. 490

[3] ibidem

[4] red. Durozoi G., Słownik sztuki XX wieku, s. 649.

[8] ibidem, s. 44

[9] Langmuir E., Lynton N., The Yale dictionary of art and artists, s. 721

[10] Chilvers I., Glaves-Smith J., A dictionary of modern and contemporary art, s. 738

[11] ibidem, s. 348

[12] ibidem, s. 610

[14] ibidem, s.326

[24]  ibidem, s.238

[41] Business and Technology Education Council